Ons verhaal
Bee in balance & Dutch dark Honey bee association werken samen aan de terugkeer van de inheemse zwarte bij
Lang voor de mens landbouw bedreef of steden bouwde, leefde ze al op deze grond: de zwarte honingbij (Apis mellifera mellifera), een oersoort met een geschiedenis van meer dan een miljoen jaar. Vanuit Afrika migreerden haar voorouders naar Europa. Ze staken de Straat van Gibraltar over, koloniseerden Spanje, en ontwikkelden zich – geïsoleerd door gebergten – tot een unieke ondersoort: de West-Europese zwarte bij.
Deze bij verspreidde zich van de Pyreneeën tot Scandinavië en van Ierland tot de Oeral. In harmonie met onze flora en fauna, en in samenwerking met de andere bestuivers, overleefde ze koude winters en grillige zomers. Tot ver in de 19e eeuw was ze de enige honingbij in Nederland – wild en gehouden, samen één grote genetisch rijke populatie.
Maar deze oer-Nederlandse bij is bijna verdwenen. De import van exotische rassen, kunstmatige selectie en verlies van habitat hebben haar naar de rand van uitsterven gebracht. De Dutch Dark Honey Bee Association (DDHBA) heeft zich daarom als doel gesteld om de zwarte bij terug te brengen in het Nederlandse landschap – als vrij parende, genetisch gezonde en ecologisch waardevolle soort. De DDHBA werkt hierin samen met ‘groene groeier’ Bee in Balance gevestigd in de tuinen van Weleda in Zoetermeer. Zo worden bedrijfsterreinen en gebouwen geschikt gemaakt met voedsel, woongelegenheid en veiligheid voor de terugkeer van de inheemse zwarte bij en wilde solitaire bijen.
Wij huisvesten bijen op dezelfde professionele manier als mensen
DDHBA
Herstel en verspreidingvan een robuste zwarte bijenpopulatie
DDHBA werkt aan een gezonde, toekomstbestendige populatie zwarte honingbijen die:
- vrij kan paren in de natuur,
- genetisch zuiver en veerkrachtig is,
- én bijdraagt aan bestuiving, biodiversiteit en duurzame landbouw.
Om dit mogelijk te maken zet DDHBA in op genetisch herstel, certificering, habitatontwikkeling en educatie – in samenwerking met imkers, terreinbeheerders én bedrijven. Centraal hierin staan twee pijlers: het conservatiegebied Welna & Tongeren en het kweekstation in Zoetermeer.
Conservatiegebied Welna & Tongeren
Vrij paren en Genetische rijkdom
Een cruciale locatie binnen dit herstelprogramma is het 1100 hectare grote natuurgebied op de landgoederen Welna en Tongeren, gelegen tussen Nunspeet en Epe. Hier hebben veldonderzoek en DNA-tests aangetoond dat zuivere paring van zwarte bijen mogelijk is – mede dankzij het ontbreken van exotische darren en de natuurlijke afscherming van het gebied.
In samenwerking met DDHBA en de gemeente Nunspeet zijn hier de eerste boombijenkasten met zwarte bijen opgehangen. Deze populatie vormt een unieke vrij parende genetische bron – een levende schatkamer van erfelijke variatie. De bijen die hier ontstaan worden niet kunstmatig geselecteerd, maar volgen het pad van natuurlijke selectie en co-evolutie met het landschap.Vanuit dit gebied worden bijen overgebracht naar het kweekstation in Zoetermeer, waar ze worden ingezet in het fok- en selectietraject. Zo vormt Welna & Tongeren het hart van het genetisch herstelprogramma.
Kweekstation Zoetermeer
De bron van sterke bijenvolken door heel nederland
In de biodynamische tuinen van Weleda in Zoetermeer wordt een professioneel kweek- en selectiestation voor zwarte bijen beheerd. Dit is de basis van Bee in Balance. Hier worden bijenvolken uit Welna & Tongeren en andere genetisch geschikte bronnen opgefokt en geselecteerd op:
- zachtaardig en beheersbaar gedrag,
- natuurlijke weerstand tegen ziektes en parasieten, zoals de Varroamijt,
- en een zuiver genetisch profiel dat aansluit bij de oorspronkelijke zwarte bij.
Dankzij dit programma beschikken we voor het eerst in decennia over sterke, genetisch gecertificeerde zwarte bijenvolken die op gecontroleerde wijze verspreid kunnen worden – mét genetisch paspoort – naar natuurgebieden én bedrijfsomgevingen.
Zoetermeer is daarmee het distributiecentrum van het herstelprogramma: een brug tussen wilde genetische rijkdom en duurzame bijenteelt in de praktijk.
BEE in Balance
Bedrijventerreinen als nieuwe Bijenreservaten
De zwarte bij keert niet alleen terug in bossen en heide, maar ook op plekken waar je haar misschien niet verwacht: bedrijventerreinen, stadsranden en kantoorparken. Dankzij de samenwerking tussen DDHBA en Bee in Balance – het eerste bouwbedrijf ter wereld dat actief bouwt én zorgt voor bijen – worden ook deze plekken omgevormd tot volwaardige bijenlandschappen.
Bee in Balance:
- ontvangt geselecteerde zwarte bijenvolken van het kweekstation in Zoetermeer,
- plaatst ze in boombijenkasten of door imkers beheerde bijenkasten op bedrijfslocaties,
- en richt het terrein in met inheemse bloemen, gifvrij beheer en ecologisch groenontwerp.
Elk bedrijf dat meedoet, wordt onderdeel van een landelijk herstelnetwerk én van een innovatieve vorm van natuurinclusief ondernemen. Deze aanpak is verankerd in de BijenCAO – een unieke richtlijn voor bijenwelzijn en bestuivingsverantwoordelijkheid in de gebouwde omgeving.
Doe mee - Maak uw terrein onderdeel van het herstelplan
Dan kunt u:
- Uw terrein beschikbaar stellen voor een bijenlandschap
- Eén of meerdere zwarte bijenvolken adopteren
- Samenwerken aan monitoring en ecologisch beheer
- Uw organisatie verbinden aan biodiversiteit en duurzaamheid
Neem contact op met Bee in Balance via de contactpagina.
Samen bouwen we aan een genetisch sterke, vrij levende populatie zwarte honingbijen – voor natuur, landbouw én onze gezamenlijke toekomst.
